Đồng bào dân tộc thiểu số ở Lào Cai làm kinh tế HTX (Bài 3): Khát vọng bảo tồn thổ cẩm
Xuất phát từ ý tưởng khởi nghiệp của chị Sùng
Thị Lan, dân tộc Mông ở thôn Tả Van Giáy, xã Tả Van, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào
Cai về việc phục dựng nghề dệt thổ cẩm truyền thống nhằm bảo tồn văn hóa bản
địa, phục vụ phát triển du lịch địa phương, năm 2018 HTX Mường Hoa thành lập và
đi vào hoạt động. Từ đó đến nay, HTX đã tạo việc làm cho nhiều phụ nữ dân tộc
và giúp chị em trong bản từng bước thoát nghèo.
Nhận thấy việc giữ gìn và phát huy giá trị văn
hóa truyền thống có thể là hướng đi đem lại lại hiệu quả tích cực bởi xu thế
thương mại hóa và xu hướng du lịch hiện đại. Tháng 9/2018, chị Lan thành lập
HTX Mường Hoa với sự tham gia của 9 thành viên và 11 thành viên liên kết. Phát
huy lợi thế nghề truyền thống sẵn có, ngay khi mới thành lập HTX đã nhận được
sự ủng hộ của nhiều phụ nữ địa phương, HTX đã tập trung chuyên sản xuất các sản
phẩm truyền thống như dệt thổ cẩm, hương thảo mộc, dược liệu...
Vượt qua thử thách
Vốn sinh ra trong một gia đình thuần nông,
cuộc sống gặp nhiều khó khăn vất vả, chị Sùng Thị Lan luôn ấp ủ suy nghĩ phải
thoát khỏi đói nghèo, vươn lên làm giàu. Vì vậy chị Lan luôn ý thức được việc
phải tìm tòi, học hỏi và tiếp cận những phương pháp, cách làm hay để phát triển
kinh tế gia đình và tuyên tuyên truyền cho phụ nữ, nhân dân trong bản, ngoài xã
làm theo.
Chị Sùng Thị Lan, Giám đốc HTX Mường Hoa trực
tiếp nhuộm và phơi sản phẩm.
Chị Sùng Thị Lan cho biết, HTX Mường Hoa lấy
lợi ích kinh tế là mục tiêu hoạt động bao gồm lợi ích của thành viên và lợi ích
tập thể qua đó góp phần xóa đói giảm nghèo, làm giàu cho các thành viên và phát
triển cộng đồng.
Năm 2018 chị đã lập dự án thổ cẩm theo Đề án 939 hỗ trợ phụ nữ
khởi nghiệp tham gia ngày hội phụ nữ khởi nghiệp do Hội Liên Hiệp Phụ Nữ tỉnh
Lào Cai tổ chức. Tại ngày hội, dự án của chị đã đạt giải ý tưởng xuất sắc nhất
toàn tỉnh và được gửi về tham gia vòng sơ khảo do Trung ương Hội Liên hiệp phụ
nữ Việt Nam tổ chức.
Cũng từ đó chị càng hiểu rõ vai trò, trách nhiệm của mình với
người dân địa phương để đồng hành cùng bà con gìn giữ nét đẹp truyền thống vốn
có của thổ cẩm và trân trọng những thành công ban đầu. Bởi, trước đó, giai đoạn 2008- 2010 chị từng thất
bại từ nghề dệt thổ cẩm do không có kỹ năng về may vá khâu thêu, mẫu mã xấu
khách không sử dụng, hàng hóa không tiêu thụ được.
HTX - nơi hội tụ những phụ nữ dân tộc
Với mong muốn vượt lên chính mình và làm điểm
tựa cho bà con đồng bào dân tộc Mông và Giáy, chị Lan tin tưởng rằng, HTX sẽ là
một nơi hội tụ, là điểm đến cho chị em phụ nữ dân tộc thiểu số dựa vào nhau để
tạo việc làm, nâng cao thu nhập, xóa bỏ mặc cảm và từng bước làm chủ gia đình.
Từ khi đi vào hoạt động, HTX Mường Hoa đã chú
trọng phát triển những giá trị văn hóa bản địa như khâu, thêu, may, nhuộm,
dệt... theo hướng thân thiện môi trường, từ đó mở rộng đầu ra cho sản phẩm, tạo
việc làm cho người dân, ổn định định thu nhập, đảm bảo cuộc sống và vững tin
vào HTX.
Công đoạn nhuộm thổ cẩm của HTX
Mường Hoa.
Chị Lan cho biết, để có được một tấm thổ cẩm mang đậm chất của
người dân tộc phải trải qua nhiều công đoạn quan trọng và lựa sỏi. Khi có được
hòn sỏi ưng ý, mọi người bắt tay vào thêu và buộc sỏi vào tấm vải được chuẩn bị
trước. Cuối cùng, những tấm khăn, tấm vải đó sẽ được đem nhuộm trong thùng chàm
và đợi lúc lấy ra sẽ hiện lên những hoa văn vô cùng đặc sắc và lạ mắt.
Để người lao động thực hiện được sản phẩm hoàn chỉnh, chị Lan đã
tận tình hướng dẫn từng chị em thêu may các mặt hàng thổ cẩm, làm hương thảo
mộc của địa phương theo quy trình sản xuất thủ công truyền thống… Ngoài sản
xuất các mặt hàng để bán, HTX Mường Hoa còn nhận phục vụ các tour du lịch trải
nghiệm thực tế, tham gia vào các công đoạn sản xuất các sản phẩm. Nhờ vậy, hiện
20 thành viên và thành viên liên kết trong HTX có thu nhập bình quân từ 3 - 5
triệu đồng/tháng.
Ông Lý Văn Hiển, Chủ tịch UBND xã Tả Van cho biết, chị Sùng Thị
Lan là tấm gương sáng cho chị em phụ nữ xã Tả Van học tập, noi theo.
“Thành công bước đầu của chị Lan cũng như HTX Mường Hoa phần nào
khẳng định hướng đi đúng trong phát triển kinh tế gắn với bảo tồn, phát huy giá
trị văn hóa truyền thống các dân tộc ở Sa Pa. Đồng thời, góp phần giải quyết
việc làm cho người lao động ở bản vùng cao, cũng như góp phần tích cực vào công
tác xóa đói giảm nghèo”, ông Hiển nói.
Theo
Phương Nam//https://vnbusiness.vn/