Liên kết xây dựng chuỗi gạo Séng cù Mường Khương

10/12/2020

Gạo Séng Cù là loại gạo ngon nhất của tỉnh Lào Cai đang được tiêu thụ ổn định trên thị trường cả nước. Việc Hợp tác xã (HTX) kinh doanh tổng hợp Mường Khương liên kết với nông dân địa phương sản xuất, thu mua và chế biến đã giúp cho giá trị của loại gạo này được nâng cao rõ rệt. Bên cạnh đó là những thay đổi về nhận thức của nông dân trong sản xuất lúa séng cù.

Tổ sản xuất lúa thôn Bản Xen họp nhóm hộ để thống nhất kế hoạch thu mua.

Trước vụ thu hoạch lúa Séng cù, chị Ngô Thị Duyên, Tổ trưởng Tổ sản xuất lúa thôn Bản Xen, xã Bản Xen, huyện Mường Khương đã tổ chức họp nhóm hộ để thống nhất kế hoạch thu mua. HTX kinh doanh tổng hợp Mường Khương thu mua thóc tươi tại ruộng với giá là 14.000 đồng/kg. Các nhóm hộ sẽ đổi công cho nhau để gặt dứt điểm và đồng loạt bán cho HTX. Cách làm này giúp cho gạo séng cù Mường Khương có chất lượng ổn định, mẫu mã đẹp và giữ được phẩm cấp hạt gạo. Chị Duyên chia sẻ: "Bên HTX họ cử cán bộ kỹ thuật xuống hướng dẫn cho bà con cách trồng, chăm sóc cây lúa. Chúng tôi mong muốn HTX cho giá hợp lý hơn để bà con đỡ vất vả".

Mỗi tổ sản xuất, HTX sẽ ký hợp đồng nguyên tắc. Có hợp đồng, những hộ sản xuất như anh Sần Văn Minh, thôn Bản Xen, xã Bản Xen sẽ yên tâm hơn về đầu ra cho sản phẩm. Giá thu mua không ấn định trước mà tùy theo giá thị trường. Đối với mỗi hộ tham gia mô hình, phải thỏa thuận cam kết, trong quá trình sản xuất tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật đề ra từ khâu làm đất, gieo mạ, chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh hại… theo hướng dẫn của các cán bộ kỹ thuật. Anh Minh chia sẻ: “1 gói giống là 120.000 thì HTX hỗ trợ 50%. HTX cùng với các tổ nhóm, khuyến nông của thôn và xã thường xuyên thăm đồng, phát hiện kịp thời sâu bệnh hại cây lúa”.

Nông dân thu hoạch lúa séng cù.

24 tổ nhóm được thành lập với 439 thành viên cùng sản xuất lúa séng cù theo cùng quy trình kỹ thuật, áp dụng kỹ thuật cấy lúa cải tiến SRI, quản lý đồng ruộng theo phương pháp IPM để đảm bảo đồng đều về chất lượng lúa thương phẩm. Qua thực tế sản xuất cho thấy, diện tích cấy lúa séng cù trong mô hình thu được khoảng 600 tấn. Dự kiến HTX thu mua ít nhất 80% sản lượng này và chủ yếu mua thóc tươi nhằm khắc phục được hạn chế khó khăn sau thu hoạch của bà con vì không có chỗ phơi. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc HTX kinh doanh tổng hợp Mường Khương cho biết: “Có tem truy xuất nguồn gốc thì khách hàng rất yên tâm, tin tưởng thóc không bị pha trộn. Hàng của HTX sẽ bán được nhiều hơn. Bà con làm được ổn định như thế này thì HTX sẽ nâng diện tích trồng cấy lên”.

Ông Trần Văn Tiến, Chủ tịch UBND xã Bản Xen, huyện Mường Khương cho biết: “Chương trình liên kết của HTX đang tiếp tục được triển khai cho các thôn khác để nhân rộng diện tích. Vì sản lượng và giá trị của giống lúa séng cù cho thu nhập cao gấp đôi, gấp ba giống lúa thường. Xã đã tuyên truyền đề nghị bà con các thôn chấp hành đúng liên kết với doanh nghiệp”.

Nông dân tuốt lúa bán cho HTX ngay tại ruộng.

Chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm gạo séng cù an toàn tại huyện Mường Khương đã đạt được cùng lúc các mục tiêu, đó là làm thay đổi nhận thức của người dân trong quá trình sản xuất. Đây cũng là cơ sở để các xã khác của tỉnh thực hiện mô hình mở rộng để phát triển sản xuất hàng hóa an toàn bền vững.