Ngày 17/7, Liên minh HTX TP Hải Phòng tổ chức hội nghị chuyên đề “Chính sách đất đai đối với Hợp tác xã”. Nhiều ý kiến, vướng mắc của các HTX đã được cán bộ Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) giải đáp, hướng dẫn.

Trên địa bàn TP Hải Phòng có tổng số 389 HTX, Liên hiệp HTX, Quỹ tín dụng nhân dân đang hoạt động. Trong đó, có 220 HTX trong lĩnh vực nông nghiệp (chiếm 56,55%) và 169 HTX hoạt động trong lĩnh vực phi nông nghiệp (chiếm 43,45%).

Quang cảnh hội nghị.

6 tháng đầu năm 2024, Liên minh HTX TP Hải Phòng đã tổng hợp kiến nghị của các HTX đề nghị được hướng dẫn đối với trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), thuê đất, tiếp cận chính sách đất đai,.... để làm trụ sở, nơi sản xuất kinh doanh, dịch vụ. Trong đó: Đã tổng hợp 05 kiến nghị của 05 HTX và báo cáo thành phố, thành phố đã chỉ đạo Sở TNMT tiếp nhận xử lý. Kết quả: Có 01 HTX đủ điều kiện để cấp GCNQSDĐ và 04 HTX được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ.

Tiếp tục thực hiện chương trình công tác, Liên minh HTX TP đã phối hợp tiếp nhận, hướng dẫn 24 HTX có kiến nghị liên quan về hướng dẫn tiếp cận chính sách đất đai, môi trường, trình tự thủ tục về cấp đất, cho thuê đất,... theo đó: Có 13 kiến nghị, đề nghị được cấp GCNQSDĐ, được thuê đất,.. để làm trụ sở, nơi sản xuất kinh doanh,… Có 11 đề nghị được hướng dẫn về trình tự, thủ tục tiếp cận chính sách đất đai phục vụ phát triển của HTX.

Cán bộ Sở TNMT Hải Phòng giải đáp các thắc mắc cho HTX.

Theo ông Nguyễn Hữu Đạo – Phó Chủ tịch Liên minh HTX TP Hải Phòng, các HTX trên địa bàn thành phố thừa hưởng về địa điểm hoạt động, nơi sản xuất từ nhiều nhiệm kỳ trước để lại cho đến nay. Bên cạnh đó, do vướng về trình tự thủ tục, chứng minh nguồn gốc đất đai của HTX là rất phức tạp, khó khăn trong giải quyết. Việc triển khai, thực hiện chính sách đất đai đối với khu vực KTTT thành phố gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc về thiếu văn bản hướng dẫn riêng, cụ thể. Số địa phương đã bố trí quỹ đất dành cho phát triển KTTT, HTX trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là chưa nhiều...

Bà Đoàn Thị Nga – Giám đốc HTX Thủ công mỹ nghệ An Dương cho biết, HTX hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực đan móc, thêu ren…, 70% thành viên của HTX là phụ nữ khuyết tật. HTX đã thành lập được 20 năm, được UBND thị trấn An Dương cho thuê hơn 2.300m2 đất (trong đó hơn 1000m2 đất nằm trong hành lang bảo vệ sông Rế), còn 1.200m2 đất HTX sử dụng và đóng thuế. Hiện nay, HTX muốn xây dựng một văn phòng nhỏ để làm nơi trưng bày, giới thiệu sản phẩm nhưng do đất thuê của địa phương (có hợp đồng), tuy nhiên vì vướng mắc nhiều thủ tục, không được cấp GCNQSDĐ nên HTX không thể xây dựng được gì.

Hay như trường hợp của HTX Đông Hải, phát biểu tại hội nghị, lãnh đạo HTX cho biết: Năm 1973, HTX được Sở Thương mại giao đất. Từ năm 1998 đến nay, HTX đã đi làm thủ tục cấp GCNQSDĐ nhưng không được vì đất có biến động về diện tích và hiện nay đất này lại nằm trong quy hoạch công viên cây xanh của địa phương. Hiện nay, diện tích hơn 4000m2 đất còn lại gần như bỏ hoang. Dù thời gian thuê đất vẫn còn nhưng không được cấp GCNQSDĐ do vướng quy hoạch, nên không được phép xây dựng. Trong khi đó, mỗi năm HTX vẫn nộp thuế đầy đủ…

Hơn 50 HTX đã tham gia hội nghị.

Trường hợp của các HTX An Phát (huyện Cát Hải), HTX Tân Vũ (quận Hải An)…, diện tích do HTX đang canh tác, sử dụng đều nằm trong quy hoạch của thành phố và địa phương. Một số HTX khác như HTX Liên Khê huyện Thủy Nguyên thì trụ sở lại nhận bàn giao từ UBND xã (trước là trụ sở của bưu điện xã – tài sản công) nên thủ tục xin cấp GCNQSDĐ càng khó khăn.

Trả lời những vướng mắc của các hợp tác xã (HTX), ông Phạm Quang Thành – Trưởng phòng Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT), và ông Hà Quốc Việt – Quyền Giám đốc Văn phòng Đăng ký Đất đai, Sở TNMT, cho biết rằng điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho các HTX gồm có 4 điều kiện sau: đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của thành phố và địa phương; không có tranh chấp; sử dụng đúng mục đích; và hoàn thành nghĩa vụ tài chính.

Đối với những HTX có kiến nghị tại hội nghị, một số thuộc quy hoạch, một số có tài sản trên đất là tài sản công, và một số Sở TNMT chưa nhận được hồ sơ cụ thể. Để xử lý những trường hợp này, đề nghị các HTX gửi hồ sơ cụ thể về Sở TNMT để được hướng dẫn chi tiết. Các cán bộ thuộc Sở TNMT tham dự hội nghị cũng công khai số điện thoại để các HTX tiện liên hệ và nhận hướng dẫn khi cần.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT) trong giai đoạn mới. Nghị quyết này bao gồm nội dung xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức KTTT tích tụ đất đai cho sản xuất kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, nhằm hình thành chuỗi sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp quy mô lớn. Hoàn thiện lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các cấp, trong đó bố trí quỹ đất cho các tổ chức KTTT thuê với ưu đãi hợp lý về giá và thời gian cho thuê đối với các tổ chức KTTT chuyển đổi và thành lập mới chưa được hỗ trợ thuê đất, bảo đảm sử dụng đất đai có hiệu quả.

Ngày 18/7/2023, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 106 về phát triển HTX nông nghiệp trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Trong phần chính sách đất đai, nghị quyết nêu rõ việc triển khai có hiệu quả chính sách ưu đãi về đất đai đối với HTX nông nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi cho HTX nông nghiệp thuê đất ổn định, lâu dài, phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ. Nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích HTX nông nghiệp tập trung, tích tụ đất đai; hình thành vùng nguyên liệu tập trung, quy mô đủ lớn, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp. Hỗ trợ, hướng dẫn, tạo điều kiện cho HTX nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất xây dựng cơ sở hạ tầng (kho tàng, nhà xưởng, cơ sở sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản sản phẩm…) phù hợp với điều kiện thực tiễn và phương án sản xuất, kinh doanh của HTX nông nghiệp.

Hy vọng với những Nghị quyết và chính sách mà Đảng và Chính phủ đã ban hành, cùng sự vào cuộc tích cực của chính quyền các cấp và các sở ngành liên quan tại Hải Phòng, tỷ lệ trên 90% các HTX phải đi mượn trụ sở sẽ được giảm trong thời gian tới.

Theo Thanh Vân/Thời báo kinh doanh