Hơn 3 triệu HTX trên thế giới, trong đó có khoảng 32.000 HTX ở Việt Nam đang đóng góp không nhỏ vào việc xây dựng một tương lai bền vững, thúc đẩy nỗ lực thực hiện Các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) vào năm 2030. Chủ đề kỷ niệm Ngày HTX quốc tế năm nay cũng phù hợp với mục tiêu của Hội nghị thượng đỉnh Liên hợp quốc sắp tới là “Các giải pháp đa phương vì một ngày mai tốt đẹp hơn”.

Vì sự tiến bộ xã hội

Hướng đến một tương lai tốt đẹp, ngay từ “ngày hôm nay” và trước đó, các HTX trên toàn cầu đã không ngừng chú trọng đến các tiêu chí để phát triển toàn diện và bền vững. Không ít mô hình HTX ở Việt Nam và thế giới đang tiên phong trong bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đặc biệt, thông qua việc quản trị dân chủ và cùng sở hữu, các HTX là tấm gương về hòa bình và ổn định, kết nối mọi người từ các thành phần khác nhau trên cơ sở bình đẳng, thúc đẩy sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau. Các thành viên là thanh niên trong các HTX được trao quyền để lãnh đạo bằng cách trao cho họ cơ hội, chuyển giao kiến thức, đảm bảo công bằng và bình đẳng cho tất cả mọi người.

Chủ đề  của Ngày HTX quốc tế năm này là: “Hợp tác xã xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người”.

Từ kinh nghiệm quốc tế cho đến thực tiễn ở Việt Nam cho thấy, HTX chính là tinh hoa của nền văn minh nhân loại. HTX tồn tại và phát triển với mong muốn xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng, một cuộc sống tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.

Đến nay, HTX chính là một chủ thể hết sức gần gũi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. HTX từng bước chứng minh được sự quan trọng của mình trong thúc đẩy phát triển bền vững, tạo lập bình đẳng và công bằng xã hội, duy trì tăng trưởng kinh tế trên toàn thế giới.

Theo các chuyên gia, mô hình kinh doanh trọng nhân, lấy con người làm trung tâm của HTX đã và đang giúp nhân loại ứng phó kịp thời các tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu, từ sự tàn phá của đại dịch Covid-19 để duy trì phát triển bền vững, góp phần giảm thiểu sự bất bình đẳng và tạo ra sự giàu có về vật chất lẫn tinh thần chung cho nhân loại.

Tại Việt Nam, rất nhiều HTX đang thực hiện điều đó. Như tại Ninh Bình, với mong muốn có được những sản phẩm gần gũi với tự nhiên, tiện dụng cho cuộc sống hiện đại, HTX Sinh Dược vẫn giữ cốt của các bài thuốc truyền thống nhưng kết hợp với việc đầu tư thêm một số máy móc, bao bì, nhãn mác để sản xuất ra 70 sản phẩm như: xà phòng, nước rửa chén, nước rửa tay, son dưỡng, muối thảo… từ thảo dược.

Ngay từ quy trình sản xuất đến đóng gói của HTX đều ưu tiên các chất liệu thân thiện với môi trường. Ngoài ra, HTX còn phát triển mô hình du lịch cộng đồng, nâng cao giá trị kinh tế, khai phá tiềm năng vùng thôn quê và thúc đẩy tiêu thụ các mặt hàng do thành viên sản xuất.

Hướng đi của HTX Sinh Dược đã cho thấy sự phát triển vì một tương lai tốt đẹp khi không chỉ giúp bảo tồn, phát triển các loại dược liệu bản địa thành những vùng nguyên liệu rộng lớn ở trong và ngoài tỉnh với 7ha, mà còn góp phần khôi phục nghề làm thuốc từ thảo dược truyền thống của địa phương, giúp nhiều lao động có thu nhập ổn định ở mức 6-10 triệu đồng/tháng và giúp nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Còn tại Ấn Độ, với số lượng thành viên lên đến 55 triệu nông dân, 4.362 nhân viên, Liên hiệp HTX phân bón của nông dân Ấn Độ (Indian Farmers Fertiliser Cooperative – IFFCO) đang tạo ra doanh thu 7,43 tỷ USD. Liên hiệp đang sở hữu nhiều nhà máy sản xuất phân bón và dung dịch bảo vệ thực vật. Khách hàng của các nhà máy này chính là 55 triệu nông dân, thành viên của các HTX. Họ an tâm về nguồn phân bón có chất lượng, thân thiện với môi trường, bảo đảm nguồn cung với giá tốt nhất.

Có thể thấy, với tính chất đa dạng và toàn diện, HTX ở Việt Nam nói riêng và trên toàn thế giới nói chung đang đóng góp đáng kể vào việc đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững do Liên Hợp Quốc vạch ra. Điều này cũng góp phần củng cố niềm tin của người dân, cộng đồng về mô hình kinh doanh lấy con người làm yếu tố cốt lõi để phát triển, dựa trên tinh thần liên kết, hợp tác, trách nhiệm…

Không để ai bị bỏ lại phía sau

Khẳng định vai trò của mô hình HTX, ông Jeroen Douglas, Tổng Giám đốc Liên minh Hợp tác xã Quốc tế (ICA) cho biết: “Khi chúng ta tôn vinh những đóng góp to lớn và thầm lặng của các HTX, cũng là lúc chúng ta suy ngẫm về những gì đã đạt được để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn và những gì chúng ta có thể làm tốt hơn cùng nhau. Chúng ta hãy tận dụng ngày này để truyền cảm hứng HTX, xem xét mọi khả năng để đạt được Các Mục tiêu Phát triển Bền vững và hãy hành động để đạt được các mục tiêu này”.

Mô hình HTX lấy con người làm trung tâm mang lại nhiều giá trị tốt đẹp cho xã hội loài người trong hiện tại và tương lai.

Còn theo Liên minh Hợp tác xã Quốc tế, tính đến năm 2024, các mô hình HTX trên thế giới đã thu hút hơn một tỷ thành viên. Điều này đã minh chứng khả năng chống chịu, phục hồi và hỗ trợ cộng đồng phát triển ngày càng mạnh mẽ bằng tinh thần đoàn kết và sức mạnh hợp tác của mô hình HTX trên toàn cầu.

Các thành viên HTX vẫn tiếp tục gắn kết để cùng đối mặt và tìm ra những hướng đi phù hợp nhằm giải quyết những thách thức lớn về y tế, kinh tế, văn hóa, xã hội. Đây cũng chính là giải pháp để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững SDGs vì một tương lai tốt đẹp.

Chính vì những đóng góp không hề nhỏ bé của mô hình HTX, vào tháng 11 năm 2023, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua Nghị quyết số A/RES/78/175 về HTX trong phát triển xã hội và công bố năm 2025 là Năm Quốc tế HTX.

Nghị quyết khuyến khích tất cả các quốc gia thành viên cũng như Liên hợp quốc và tất cả các bên liên quan khác hãy tận dụng Năm Quốc tế HTX để thúc đẩy HTX phát triển và tuyên truyền về những đóng góp của khu vực này trong thực hiện Các Mục tiêu Phát triển Bền vững và phát triển kinh tế - xã hội nói chung.

TS. Võ Thị Kim Sa, nguyên Phó hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn cho biết, 2024 là năm rất đặc biệt khi ở quy mô toàn cầu, Liên minh Hợp tác xã Quốc tế cùng với Liên hợp quốc phát động năm 2025 là “Năm quốc tế Hợp tác xã” để tôn vinh mô hình kinh doanh mang tính nhân văn, vì sự tiến bộ của xã hội.

Điều này tiếp tục thể hiện sứ mệnh của HTX là vô cùng lớn lao. Bởi HTX không chỉ cần có doanh thu lớn, nộp thuế nhiều, có lợi nhuận cao. Những chỉ số này rất quan trọng nhưng chưa phải là thước đo toàn diện cho thành công của HTX. Mà vai trò, sứ mệnh của HTX còn nhiều hơn thế, thể hiện rõ ràng trong chủ đề của Ngày quốc tế HTX hàng năm. Ví dụ, năm nay, chủ để là “HTX xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người” thì năm 2023 Ngày Quốc tế HTX với chủ đề “HTX vì sự phát triển bền vững”; năm 2022 là “HTX xây dựng thế giới ngày càng tốt đẹp hơn”; năm 2021 là “Cùng nhau kiến thiết lại thế giới”.

Chính vì vậy, ngày quốc tế HTX năm nay, các cơ quan quản lý cần bám sát vào chủ đề “HTX xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho mọi người” để có những cơ chế, chính sách phù hợp nhằm nâng cao năng lực cho HTX một cách phù hợp.

Đóng góp không nhỏ vào điều này chính là trong năm 2024, lần đầu tiên Liên minh HTX Việt Nam khởi xướng “Tháng hành động vì hợp tác xã” với chủ đề trọng tâm “Vì sự phát triển bền vững của HTX”. Đây chính là nền tảng để “con thuyền HTX” được vận hành, phát triển trên cơ sở bình đẳng công bằng, tương thân tương ái, “không để ai bị bỏ lại phía sau” và vì một thế giới tốt đẹp hơn.

Theo Huyền Trang/Thời báo kinh doanh