Trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhiều mặt hàng
nông sản của các HTX đang trong giai đoạn thu hoạch có nguy cơ ùn ứ, khó tiêu
thụ, giá bán giảm. Do đó, việc cần kíp trong giai đoạn này là phải tìm hướng mở
rộng kết nối tiêu thụ nông sản bằng nhiều kênh khác nhau cho các HTX, tổ hợp
tác.
Đây
là một trong những nội dung được nêu ra tại Hội nghị giao ban trực tuyến Chương
trình 503 (Chương trình kết nối cung - cầu nông sản cho các HTX, tổ hợp tác sản
xuất theo chuỗi giá trị) do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức ngày 25/8.
Đưa
nông sản ra thị trường
Từ
khi ban hành Chương trình 503, công tác kết nối, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm đã
được hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đẩy mạnh. Tính từ ngày 4 - 24/8, đã có
1.024 tấn rau củ quả của các HTX, tổ hợp tác (THT) được tiêu thụ.
Báo
cáo của Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư (Liên minh HTX Việt Nam) cho
thấy, tổng kết từ 5 Liên minh HTX tỉnh (Hòa Bình, Bắc Ninh, Cao Bằng, Yên Bái,
Đồng Tháp) đến thời điểm này đã kết nối tiêu thụ được 490 tấn rau củ, quả, cá,
gạo; 64.000 quả trứng vịt, trứng gà và 1.250 lít dầu ăn các loại.
Riêng
Liên hiệp HTX thương mại TP. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) đã hỗ trợ tiêu thụ cho
các HTX đạt 3.219 tấn, trong đó số lượng nông sản thu mua tại TP. Hồ Chí Minh
là 2.569,6 tấn và tại TP. Hà Nội 472,45 tấn, các tỉnh thành khác 177,25
tấn.
Đặc
biệt, Cổng thông tin điện tử kết nối cung cầu tuy mới bắt đầu đi vào hoạt động
khoảng 2 tuần nhưng đã có trên 8.000 lượt truy cập, 700 tài khoản được lập và
đưa được 589 sản phẩm của các HTX, THT lên Cổng thông tin kết nối cung cầu.
Xác
định được vai trò của Chương trình 503, Trung tâm Phát triển thương mại và đầu
tư (Liên minh HTX Việt Nam) đã kết nối được với 25 HTX ở Bình Thuận và 5 doanh
nghiệp xuất khẩu ở trong và ngoài nước. “Dự kiến đầu tháng 9, sản phẩm thanh
long của Liên hiệp HTX thanh long Bình Thuận sẽ có chuyến xuất khẩu đầu tiên
sang thị trường Trung Quốc”, bà Lê Thị Kim Oanh, Phó Giám đốc Trung tâm cho
biết.
Ngoài
ra, Trung tâm còn kết nối 3 HTX chuyên sản xuất mít với doanh nghiệp thu mua,
32 HTX sản xuất nông sản với 9 đầu mối bao tiêu, 15 HTX thực phẩm với 3 doanh
nghiệp chế biến...
Có
thể thấy, Chương trình 503 đã mang lại những hiệu ứng tích cực. Đặc biệt đã
giúp các HTX, THT giải quyết bài toán đầu ra cho nông sản bằng nhiều kênh tiêu
thụ khác nhau, từ đó góp phần tránh đứt gãy chuỗi cung ứng.
Từ
khi ban hành Chương trình 503 (từ 4/8) đến 24/8, Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp
đã kết nối với Tổ công tác hỗ trợ cung cầu của Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ
các HTX và nông dân tiêu thụ 7.214 tấn rau củ quả, đồng thời đưa 60 tấn nông
sản của HTX vào tiêu thụ tại TP. Hồ Chí Minh.
Tuy
nhiên, thực tế cho thấy lượng sản phẩm tiêu thụ chưa lớn so với nhu cầu của
HTX. Bên cạnh đó, nhiều HTX chưa có điều kiện cơ sở vật chất, nhất là phương
tiện kết nối thông tin. Cán bộ của các HTX phần lớn là cao tuổi, trình độ và kỹ
năng công nghệ, cập nhật thông tin còn hạn chế; khả năng tham gia các hội nghị
trực tuyến hay đưa thông tin lên Cổng thông tin kết nối cung cầu chưa kịp thời
nên chưa tiếp cận được với các đơn vị thu mua.
Kết nối cung cầu giúp mở rộng đầu ra nông sản
cho HTX và người dân.
Từ
thực tế hỗ trợ các HTX trong tiêu thụ nông sản, ông Vũ Quang Phong, Tổng Giám
đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư cho biết, sản phẩm của các HTX khá
đa dạng, phong phú. Tuy nhiên, quy mô, sản lượng nông sản lại nhỏ, không ổn
định. Nhiều HTX chưa đăng ký được chất lượng sản phẩm như VietGAP, GlobalGAP,
giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm... nên rất khó khăn khi tiếp cận với
các doanh nghiệp bao tiêu, nhất là các siêu thị.
“Đặc
biệt, có những HTX chưa bảo đảm khâu bao gói, có sản lượng và năng lực cung ứng
chưa cao. HTX khi chào hàng thì mặt hàng rất ít, đơn điệu, logistics rất khó
khăn”, ông Phong cho biết.
Đồng
tình với quan điểm của ông Vũ Quang Phong, bà Lê Thị Kim Oanh cho biết muốn
xuất khẩu được thanh long sang Trung Quốc thì HTX phải có số lượng sản phẩm
lớn, đảm bảo chất lượng và đồng đều. Với điều kiện này, hiện chỉ có Liên hiệp
HTX thanh long Bình Thuận có thể đáp ứng được vì sản lượng thu hoạch của Liên
hiệp từ 5.000-10.000 tấn/năm.
Bà
Oanh cũng cho biết, hiện nhiều HTX không quen bán hàng online mà chỉ quen bán
hàng trực tiếp tại vườn. Ngoài ra, HTX cũng gặp khó khăn về phần đóng gói sản
phẩm nên hạn chế cơ hội đưa nông sản ra thị trường.
Chủ
động tiếp cận thị trường
Dịch
Covid-19 diễn biến phức tạp, tác động trực tiếp đến chuỗi sản xuất - tiêu thụ
sản phẩm nông nghiệp của các HTX. Để thích ứng trong hoàn cảnh này, Phó Chủ
tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Thịnh cho biết, cần đẩy mạnh hỗ trợ tiêu
thụ cho các HTX qua tất cả các kênh phân phối. Tuy nhiên, sau đó cần sàng lọc
ra kênh tiêu thụ dài hạn.
Theo Phó Chủ tịch Nguyễn Văn
Thịnh, có 3 kênh tiêu thụ dài hạn mà hiệu quả cho HTX
chính là sàn giao dịch điện tử, trong đó có Cổng thông tin kết nối cung cầu; hệ
thống siêu thị, với Saigon Co.op là đơn vị chủ lực; và kênh xuất khẩu. Tuy nhiên, vấn
đề đặt ra là làm sao vẫn bảo đảm được thương hiệu cho các HTX trong chuỗi kết
nối cung cầu.
“Khi cung cấp sản phẩm, nguyên
liệu cho các doanh nghiệp phân phối, HTX bị mất thương hiệu trong khi sản phẩm
do chính HTX làm ra”, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thịnh cho biết và lưu ý cần có tư
vấn, hỗ trợ để bảo đảm thương hiệu cho HTX.
Tìm
đầu ra cho nông sản của HTX chính là "cuộc chiến" dài hơi, trường kỳ
nhưng để làm được điều này, theo Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn
Thịnh, các Liên minh HTX tỉnh, thành phố phải nắm rõ được tổng cung - cầu sản
phẩm của các HTX như quy mô sản xuất, chủng loại, sản lượng...
Siêu thị là một kênh tiêu thụ nông sản bền
vững cho các tổ hợp tác, HTX.
"Bên
cạnh đó, cần phải thay đổi nhận thức của các HTX trong quá trình thực hành sản
xuất, tức là phải tỉ mỉ, cẩn trọng ở từng khâu như thu hái, đóng gói, vận
chuyển... thì mới tiếp cận được khách hàng, đặc biệt là các siêu thị, doanh
nghiệp xuất khẩu", Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thịnh
lưu ý.
Một
điều dễ nhận thấy là hiện nay, diện tích canh tác của các HTX còn nhỏ lẻ, manh
mún nên sản lượng không nhiều, gây khó khăn trong việc đưa sản phẩm vào hệ thống
siêu thị. Để tháo gỡ khó khăn này, Tổ kết nối cung cầu cho các HTX ở các tỉnh
phía Bắc do Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Thịnh làm Tổ trưởng
đã thống nhất sẽ thành lập một HTX thương mại để làm "đầu tàu" ở Ninh
Bình để kết nối các HTX với đơn vị bao tiêu một cách chuyên nghiệp. Đặc biệt,
khi thu hút được sự tham gia của Saigon Co.op vào việc thành lập HTX thương mại
thì vấn đề kết nối cung cầu sẽ được thực hiện theo hệ thống và chuyên nghiệp
hơn.
Hiện
nay, ngoài bán hàng truyền thống, bán hàng online đang là kênh tiêu thụ có lợi
thế, nhất là trong mùa dịch Covid-19. Ông Bùi Quang Tùng, Chủ tịch Liên minh
HTX tỉnh Lâm Đồng cho biết, nhờ đẩy mạnh hình thức bán hàng online, giao hàng
tận nơi mà HTX Sunfood Đà Lạt đã tiêu thụ được nông sản tới các tỉnh, thành
ngay trong lúc dịch bệnh.
Tuy
nhiên, vấn đề hiện nay là số HTX làm được như HTX Sunfood Đà Lạt là không
nhiều, nguyên nhân là do HTX chưa mạnh về công nghệ thông tin. Chính vì vậy,
chú trọng đào tạo công nghệ thông tin cho các HTX là điều mà Phó Chủ tịch Liên
minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Thịnh đặt ra để nâng cao hiệu quả về xúc tiến
thương mại cho HTX. Điều này cũng tạo thuận lợi cho HTX trong việc sử dụng hóa
đơn điện tử trong thanh toán khi làm việc với các nhà phân phối.
Ông
Hoàng Hải, Quản lý ngành hàng cấp cao Saigon Co.op: Hiện, sản phẩm của HTX nào
đạt tiêu chuẩn đã được Saigon Co.op nhanh chóng đưa vào hệ thống tiêu thụ.
Các đầu mối ở Hà Nội, Quy Nhơn, Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh, Mỹ Tho,
Long Xuyên sẽ giúp HTX thuận lợi hơn trong việc vận chuyển nông sản trong mùa
dịch.
Saigon
Co.op đang cùng TP. Hồ Chí Minh thực hiện việc bảo đảm lương
thực thực phẩm cho người dân trong mùa dịch. Để làm tốt điều này,
Saigon Co.op ưu tiên kết nối với các HTX, liên hiệp HTX. Đặc biệt, Saigon
Co.op đã hướng dẫn quy trình chào hàng, mong thời gian tới sẽ có nhiều HTX
kết nối với Saigon Co.op, từ đó giải quyết bài toán tiêu thụ nông sản trong
mùa dịch trên cả nước.
Ông
Bùi Quang Tùng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lâm Đồng: Việc triển khai Chương trình
503 của khu vực Tây Nguyên tương đối đồng bộ. Hiện nay, Liên minh HTX tỉnh
Lâm Đồng đã giúp 10 HTX đăng ký đưa nông sản lên Cổng thông tin kết nối
cung cầu. Theo thống kê, mỗi ngày, Tổ kết nối cung cầu đã hỗ trợ xuất ra
khoảng 300 tấn nông sản đi TP. Hồ Chí Minh, các tỉnh miền Tây và một số
tỉnh khác. Nhờ đó, nhiều HTX có sản lượng tăng 30% so với khi chưa có
dịch.
Thời
gian tới, Liên minh HTX tỉnh Lâm Đồng sẽ cùng các cấp ngành chuyển các chợ
truyền thống ở nông thôn thành các HTX. Các HTX này sẽ có khu vực giới thiệu,
tiêu thụ các sản phẩm của các HTX. Điều này vừa giúp HTX mở rộng được đầu ra,
vừa xây dựng được thương hiệu.
Ông
Trần An Định, Chủ tịch Liên minh HTX Hòa Bình: Từ khi triển khai Chương trình
503, Liên minh HTX tỉnh Hòa Bình đã hỗ trợ thông luồng xanh cho 12 HTX,
mở 2 điểm bán hàng tại TP Hòa Bình. Để Chương trình 503 hiệu quả hơn, chúng
ta nên đi sâu vào hỗ trợ các sản phẩm chuyên đề, tức là mỗi tuần tập trung
vào 1 - 2 sản phẩm chủ lực để nâng khả năng tiêu thụ.
Do
quy mô sản xuất của HTX còn nhỏ lẻ trong khi nhà cung cấp cần số lượng lớn
nên việc thành lập HTX thương mại làm đầu mối là rất cần thiết. Bên cạnh đó,
cần tăng cường năng lực tự bán hàng cho HTX bằng cách liên kết với các doanh
nghiệp phân phối, tiêu thụ nông sản. Điển hình là Hòa Bình đang liên kết với
sàn thương mại Voso và đơn vị này đã trực tiếp hướng dẫn quy cách thu hoạch,
đóng gói… cho HTX.
|
Theo Huyền Trang/https://vnbusiness.vn/