Ông Vũ Quang Phong - Tổng Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư (Liên minh Hợp tác xã Việt Nam)

Phóng viên: Xin ông cho biết trong thời gian qua, Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư đã có những hoạt động cụ thể nào để trợ giúp các tỉnh đúng mùa nông sản mà gặp khó khăn do dịch Covid-19?

Ông Vũ Quang Phong: Thời gian qua, thực hiện chủ trường Đảng Đoàn Thường trực Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư đã có những hoạt động cụ thể về hoạt động xúc tiến thương mại cho khu vực kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX). Theo đó, hàng năm, Trung tâm tổ chức và đạt một số kết quả về xúc tiến thương mại.

Hàng năm, Trung tâm xúc tiến thương mại và đầu tư tổ chức hội chợ cho KTTT, HTX với quy mô cấp quốc gia. Sản phẩm của các HTX ở tất cả các vùng miền, tất cả các lĩnh vực để quảng bá giới thiệu, trao đổi giữa các HTX, giữa HTX với doanh nghiệp, với các nhà phân phối, nhằm phát triển kênh tiêu thụ. Theo đó, hội chợ đã quy tụ vào tổ chức sản xuất, kênh tiêu thụ cho HTX.

Hai năm trở lại đây, trong tình hình mới, hoạt động xúc tiến thương mại đã kịp thời chuyển đổi hình thức hoạt động cho phù hợp với yêu cầu của công tác phòng chống dịch như các hội nghị được kết nối trên nền tảng công nghệ, các hội nghị toạ đàm, ký kết xúc tiến, kết nối giao thương được thông qua hình thức trực tuyến.

Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhiều tỉnh, đặc biệt các tỉnh trọng điểm về nông nghiệp như Sơn La, Hoà Bình, Hải Dương và những tỉnh lân cận Hà Nội là những tỉnh có vựa trái cây lớn, vựa thực phẩm phục vụ phía Bắc cũng như cả nước, Trung tâm đã chủ động xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, gửi văn bản kịp thời đến Liên minh tỉnh để thống kê sản lượng và nhu cầu, kết nối siêu thị với doanh nghiệp bao tiêu lớn ở khu vực phía Bắc, tiêu biểu như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Thông qua đó, một lượng lớn sản phẩm nông, thuỷ sản, gia súc gia cầm của nhiều HTX ở các tỉnh có thể giải quyết được đầu ra. Tuy phải chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhưng khâu kết nối giữa HTX với doanh nghiệp, các nhà bao tiêu, siêu thị lớn đã kịp thời giải quyết, sự chỉ đạo quyết liệt của Liên minh Hợp tác xã 63 tỉnh thành phố. Tất cả những hoạt động đó đều mang lại hiệu quả và gắn kết được khu vực KTTT, HTX với hệ thống Liên minh Hợp tác xã trong hoạt động kết nối tiêu thụ.

Thành viên HTX thu hoạch dưa lưới

Phóng viên: Bên cạnh hỗ trợ người dân bán hàng theo hình thức truyền thống, Trung tâm có kế hoạch hỗ trợ bán hàng online hoặc sàn giao dịch điện tử, xuất khẩu… như thế nào?

Ông Vũ Quang Phong: Thường trực Liên minh Hợp tác xã Việt Nam chỉ đạo giao cho Trung tâm chủ động phối hợp, liên kết với một số đơn vị quản lý nhà nước về hoạt động xúc tiến thương mại hỗ trợ HTXnhư Cục xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), Cục phát triển thị truờng (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), Cục phát triển HTX (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã có những hoạt động để phát triển thêm những kênh tiêu thụ mới, kênh xúc tiến thương mại điện tử online, các kênh hỗ trợ về logistic… cho các HTX

Trung tâm đã nắm bắt kịp thời danh sách các HTX có sản lượng chuẩn bị đến mùa vụ, kèm theo đó là các hồ sơ về pháp lý về các tiêu chuẩn của các HTX, thông qua đó chuyển qua Cục xúc tiến thương mại để đưa vào kênh thương mại điện tử tập trung của Nhà nước, Cục Xúc tiến thương mại đưa lên sàn thương mại quốc gia và phân phối cho các sàn khác như sendo, lazada, shoppe, amazon đang ứng dụng trong sản xuất, phân phối...

Qua tổng hợp, đánh giá, bước đầu các HTX cũng đã làm quen với tổ chức sản xuất, có chứng nhận chất lượng rất rõ ràng, chấp hành đúng quy định, quy chế liên quan đến hoạt động thương mại điện tử do Cục xúc tiến Thương mại hướng dẫn.

Quý IV 2021, Trung tâm sẽ hoàn thành gian thương mại điện tử trên Alibaba, hy vọng có 300 - 500 sản phẩm HTX tiêu biểu nhất, hỗ trợ từ quảng bá thương hiệu, xúc tiến các hoạt động kết nối và xuất khẩu.

Đây là bước mới và khẳng định được sự vào cuộc tích cực từ Thường trực Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và của cả hệ thống, Theo xu thể đây sẽ là kênh chủ lực, nhân rộng cho 63 tỉnh thành phố để phát triển hoạt động xúc tiến thương mại mới mang lại hiệu quả song song với kênh thương mại truyền thống.

Phóng viên: Trong thời gian qua, các tỉnh như Bắc Giang, Bắc Ninh, Hưng Yên đã được hỗ trợ tiêu thụ nông sản thành công. Nhưng trước diễn biến khó lường của dịch Covid-19, các tỉnh có nông sản vào vụ mùa như xoài, bơ ở Sơn La, nhãn của Hưng Yên, Thanh Long ở Long An, chôm chôm, sầu riêng... Trung tâm đã có kế hoạch hỗ trợ như thế nào cho các HTX này trong thời gian tới?

Ông Vũ Quang Phong: Tại Văn bản chỉ đạo số 312 ngày 25/5 về việc thống kê nhu cầu tiêu thụ HTX trên toàn quốc của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Trung tâm đã chủ động liên hệ, trao đổi, tổng hợp thông tin về HTX của 9 tỉnh khu vực phía Bắc có sản lượng có nhu cầu xúc tiến (Sơn La, Hoà Bình, Yên Bái, Phú Thọ, Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Kạn, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc). 9 tỉnh này chúng tôi đã có danh sách tổng số sản lượng của các loại sản phẩm như trái cây, gia xúc, gia cầm, thuỷ sản. Để Trung tâm làm việc với SaiGon Coop, BigC, VinMart+, Lotte, Aeon,… đây là những siêu thị lớn, các sản phẩm đầu vào phải đạt tiêu chuẩn VietGap và GlobalGap để có kế hoạch tổng thể ký kết hợp đồng tiêu thụ dài hạn giữa HTX với các đối tác bao tiêu nêu trên.

Cùng với với Trung tâm sẽ tăng cường hoạt động như chủ trì tổ chức 2 hội nghị lớn dự kiến diễn ra đầu quý 4, quy tụ 50-70 doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp bao tiêu, xuất khấu và doanh nghiệp cung ứng đầu vào cho HTX, liên kết sản xuất và nhằm mở rộng đối tác cho HTX tiếp cận bao tiêu sản phẩm.

Phóng viên: Để ổn định hoạt động của các HTX kể cả trước mắt vượt qua mùa dịch Covid-19 hay lâu dài quan trọng nhất là đầu ra cho sản phẩm, vậy Trung tâm có chương trình hỗ trợ như thế nào cho các khu vực KTTT, HTX ổn định hơn trong phát triển, thưa ông?

Ông Vũ Quang Phong: Để tổ chức sản xuất đảm bảo được đầu ra buộc HTX cần phải tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp phân phối, doanh nghiệp bao tiêu, cũng như là doanh nghiệp cung cấp đầu vào để giải quyết tận gốc vấn đề “được mùa mất giá”, “được giá mất mùa”.

Chúng tôi nhận thấy hầu hết các HTX được tổ chức sản xuất theo Vietgap, GlobalGap ở tất cả các lĩnh vực, họ có hợp đồng chặt chẽ ngay từ đầu với đầu mối bao tiêu, dù ảnh hưởng bởi dịch nhưng tác động đến HTX sẽ rất hạn chế. Ví dụ như HTX Ameii của Hải Dương xuất khẩu trực tiếp đi Nhật đi Úc, một số HTX của Bắc Giang có những hợp đồng dài hạn 3 năm với các siêu thị, đều không bị ảnh hưởng bởi dịch. Hoạt động tổ chức thu mua, vận chuyển, tiêu thụ thông qua đối tác được diễn ra rất bình thường và bài bản.

Để làm được điều đó, trước tiên cần truyên truyền từ trung ương xuống địa phương để chấp hành tốt các quy hoạch của ngành nông nghiệp và địa phương về phát triển nông nghiệp.

Hướng dẫn, vận động HTX, thành viên HTX tiến tới tổ chức sản xuất theo quy chuẩn. Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, các đơn vị liên quan và Liên minh Hợp tác xã cấp tỉnh sẽ hỗ trợ cung cấp các dịch vụ liên quan đến ứng dụng khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại, kết nối hoạt động bao tiêu sản phẩm đào tạo dạy nghề hỗ trợ tiếp cận vốn tín dụng giúp cho HTX tổ chức sản xuất theo dõi giá trị, đây cũng là nội dung mà Thường trực Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã thống nhất và được nêu tại Nghị quyết Đại hội VI Liên minh HTX Việt Nam.

Thường trực Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã có buổi làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công thương đề xuất Chương trình Xúc tiến thương mại riêng cho khu vực KTTT, HTX giai đoạn 2021 – 2025.

Một là, tổ chức ngày hội HTX toàn quốc, trong đó có hoạt động liên quan đến tuyên truyền, biểu dương, bình xét các hoạt động tiêu biểu, những đơn vị của HTX hoạt động tốt, ứng dụng khoa học công nghệ, tiếp cận thị trường, đặc biệt các sản phẩm HTX có giá trị gia tăng cao.

Hai là, tăng cường khoá đào tạo nâng cao nhận thức, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ và xúc tiến TM cho cán bộ lãnh đạo HTX. Cán bộ lãnh đạo phụ trách XTTM của LM 63 tỉnh, thành phố.

Ba là, tổ chức đoàn HTX tham gia giao thương, tham quan học tập, liên kết đối tác nước ngoài, trọng tâm là Nhật Bản, Hàn Quốc, xa hơn nữa là tiếp cận thị trường EU, Mỹ.

Bốn là, tổ chức những chương trình hỗ trợ cho HTX xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, truy suất nguồn gốc… các nội dung này triển khai ngay từ năm 2022. Quý 4/2021, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam sẽ tổ chức các Hội nghị để hình thành các Câu lạc bộ HTX chuyên ngành với quy mô vùng và toàn quốc. Đây chính là chìa khoá để Liên minh Hợp tác xã Việt Nam phát triển những hoạt động thương mại với các đối tác chiến lược theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội VI của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam.

Phóng viên : Cảm ơn Ông.

Quỳnh Trang – Quang Trung (thực hiện)

Ảnh: Lê Huy