Hướng tới Đại hội Liên minh HTX tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2020 - 2025: Vai trò của hợp tác xã trong việc bảo tồn và phát triển các loại cây dược liệu của người Dao Đỏ
HTX cộng đồng Dao Đỏ (xã Tả Phìn, Thị xã Sa Pa) được thành lập tháng 10/2015. Trong 5 năm hoạt động sản xuất kinh HTX gặp vô vàn khó khăn: Các
thành viên sáng lập và thành viên liên kết đều là dân tộc thiểu số nông dân
vùng cao, trình độ văn hóa thấp thậm chí còn mù chữ, chuyên môn quản lý chưa
có, không tiếp cận được nhiều với các dự án hỗ trợ trong và ngoài nước, vốn đầu
tư do 07 thành viên sáng lập đóng góp không đủ để đầu tư xây dựng mở rộng cơ sở
sản xuất kinh doanh. HTX không có điều kiện tiếp cận vay ngân hàng vì
tài sản không đủ điều kiện để thế chấp ngân hàng do chính quyền địa
phương chưa cấp sổ đất ở cho các hộ dân trong xã.
Bể tắm lá thuốc người Dao Đỏ của HTX Cộng đồng Dao Đỏ
Bên cạnh đó, việc phát triển
du lịch cộng đồng tại địa phương cũng tồn tại nhiều vấn đề. Xã Tả Phìn là vùng dân tộc thiểu số, nhân sự chưa được đào tạo bài bản,
các homestay còn hạn chế về giao tiếp ngoại ngữ, thiếu thốn trang thiết bị cần
thiết cho phòng nghỉ và bếp nấu nội trợ, đeo bám du khách bán hàng rong...
Đến năm 2019, HTX mới có chuyên gia tình nguyện viên giúp đỡ và được tiếp cận được dự án Great của chính phủ Úc. Dự án đã hỗ trợ HTX thay đổi nâng cấp hệ thống sản xuất lò đun, và vùng nguyên liệu được mở rộng sang xã Ngũ Chỉ Sơn, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
HTX còn được Liên minh HTX tỉnh Lào Cai hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực và tiếp cận thị trường, ứng phó biến đổi khí hậu và bình đẳng giới.... đến nay chị em phụ nữ xã viên HTX đã có nhận thức cao hơn, kiến thức tiếp cận thị trường và bình đẳng giới đã được thay đổi và tiến bộ rõ rệt...
Trong 5 năm hoạt động HTX cộng đồng Dao Đỏ không ngừng phấn đấu
phát triển mở rộng vùng nguyên liệu bền vững và sản xuất các mặt hàng theo nhu
cầu thị trường. Vùng nguyên liệu được mở rộng tại hai xã Tả Phìn và xã
Ngũ Chỉ Sơn với diện tích trồng và chăm sóc, bảo tồn các loại cây thuốc Dao Đỏ
hơn 115 ha. Tạo thêm việc làm cho 224 hộ liên kết và 120 xã viên là phụ nữ dân
tộc Dao và H’Mông. Tận dụng đất đai bỏ hoang phủ xanh đất trống đồi núi trọc,
trồng ngải cứu và cây chù dù để sản xuất tinh dầu.
HTX luôn nghiên cứu thị trường và nhu cầu của
du khách để sản xuất ra các sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng phù hợp với thị
hiếu của khách hàng. Ngoài dịch vụ tắm trải nghiệm tại khu dịch vụ HTX đã sản
xuất 10 loại sản phẩm bao gồm :
1- Nước tắm trẻ em
2- Nước tắm phụ nữ sau sinh
3- Nước tắm Dao đỏ cho mọi lứa tuổi
4- Nước ngâm chân
5- Túi lọc ngâm chân khô
6- Tinh dầu Chù dù
7- Tinh dầu ngải cứu
8- Cao xoa bóp ngải cứu
9- Gối thổ cẩm thảo dược
10- Xà Phòng thảo dược
11- Dầu gội thảo dược Dao Đỏ
Các sản phẩm HTX cộng đồng Dao Đỏ ngoài việc là sản phẩm
tri thức bản địa và bí truyền của phụ nữ Dao Đỏ, nó còn là sản phẩm đặc hữu của
địa phương xã Tả Phìn, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước mỗi
khi đến địa phương Sa Pa. Dịch vụ tắm trải nghiệm và các sản phẩm của HTX đã có thương hiệu đối với khách du lịch, HTX cộng đồng
Dao Đỏ đã trở thành điểm nhấn du lịch của xã Tả Phìn.
Trong thời gian tới, HTX phát triển nhiều sản phẩm từ các nguồn nguyên liệu tự
nhiên và vùng nguyên liệu liên kết đang có. Hiện tại, HTX đang thỏa
thuận hợp tác với đối tác Nhật Bản để hợp tác sản xuất hương nhang thảo dược từ
bột cây ngải cứu để xuất khẩu. Việc sản xuất sản phẩm hương nhang ngải cứu cần nguồn nguyên liệu cần rất
lớn vì vậy HTX tiếp tục liên kết mở rộng vùng nguyên liệu đến các xã
lân cận thuộc Thị Xã Sa Pa. Vừa phủ xanh đất trống đồi núi trọc bảo vệ môi trường,
vừa tạo việc làm thêm thu nhập cho các hộ gia đình, đáp ứng nhu cầu nguyên liệu
sản xuất sản phẩm HTX liên doanh xuất khẩu.